จับคู่สถิติพื้นฐาน: T-test, ANOVA, Chi-Square เลือกใช้อย่างไรให้ถูก (สำหรับบทที่ 3-4)

จับคู่สถิติพื้นฐาน: T-test, ANOVA, Chi-Square เลือกใช้อย่างไรให้ถูก (สำหรับบทที่ 3-4)

[บทนำ] ยินดีต้อนรับสู่ "ด่านปราบเซียน" ของนักวิจัยสายสังคมศาสตร์ นั่นคือ "สถิติ" หลายคนกลัวสถิติ แต่ความจริงแล้วมันเป็นเพียง "เครื่องมือ" ที่รอให้เราเลือกใช้ให้ถูกชิ้นเท่านั้น วันนี้ "ก้าววิจัย" จะมาสรุปการใช้งาน 3 สถิติยอดฮิตที่คุณต้องเจอ ให้เข้าใจง่ายที่สุด

1. T-test (สถิติสำหรับ "คู่เปรียบเทียบ")

ใช้เมื่อไหร่?: เมื่อคุณต้องการ "เปรียบเทียบค่าเฉลี่ย" ของตัวแปรตาม (ที่เป็นตัวเลข เช่น คะแนน, อายุ, น้ำหนัก) ระหว่างกลุ่มตัวแปรต้น เพียง 2 กลุ่มเท่านั้น

คำถามวิจัยตัวอย่าง:

• นักเรียนชาย กับ นักเรียนหญิง (2 กลุ่ม) มี คะแนนความเครียด (ตัวเลข) แตกต่างกันหรือไม่?

• คะแนนสอบ (ตัวเลข) ก่อนเรียน กับ หลังเรียน (2 กลุ่ม) แตกต่างกันหรือไม่?

2. ANOVA (F-test) (สถิติสำหรับ "กลุ่มเปรียบเทียบ")

ใช้เมื่อไหร่?: เหมือน T-test เลย แต่ใช้เมื่อคุณต้องการ "เปรียบเทียบค่าเฉลี่ย" ของตัวแปรตาม (ที่เป็นตัวเลข) ระหว่างกลุ่มตัวแปรต้นที่ มีตั้งแต่ 3 กลุ่มขึ้นไป

คำถามวิจัยตัวอย่าง:

• นักศึกษาชั้นปีที่ 1, 2, 3, 4 (4 กลุ่ม) มี คะแนนภาวะหมดไฟ (ตัวเลข) แตกต่างกันหรือไม่?

• กลุ่มที่ 1 (ได้ยา A), กลุ่มที่ 2 (ได้ยา B), และกลุ่มที่ 3 (ได้ยาหลอก) (3 กลุ่ม) มี ระดับความวิตกกังวล (ตัวเลข) แตกต่างกันหรือไม่?

(เคล็ดลับ): ถ้าใช้ ANOVA แล้วพบว่ามันต่าง (มีนัยสำคัญ) คุณต้องไปทำ Post-Hoc Test ต่อ เพื่อดูว่า "คู่ไหน" ที่มันต่างกัน

3. Chi-Square (ไคสแควร์) (สถิติสำหรับ "คู่จัดกลุ่ม")

ใช้เมื่อไหร่?: เมื่อคุณต้องการดู "ความสัมพันธ์" ระหว่างตัวแปรต้นและตัวแปรตามที่ เป็นกลุ่ม หรือ เป็นหมวดหมู่ (Categories)
ทั้งคู่ (ไม่ใช่ตัวเลขค่าเฉลี่ย)

คำถามวิจัยตัวอย่าง:

• เพศ (ชาย/หญิง) กับ การเลือกคณะ (มนุษยฯ/วิทย์ฯ/วิศวะฯ) มีความสัมพันธ์กันหรือไม่?

• ระดับการศึกษา (ป.ตรี/โท/เอก) กับ การเลือกพรรคการเมือง (A/B/C) มีความสัมพันธ์กันหรือไม่?
  

[บทสรุป] การเลือกสถิติที่ถูกต้องคือการรับประกันความน่าเชื่อถือของผลการวิจัยทั้งหมด หากคุณไม่แน่ใจว่าการออกแบบระเบียบวิธีวิจัยของคุณเหมาะสมหรือไม่ บริการ Methodology Support และ Results Support ของเรา พร้อมให้คำแนะนำเชิงลึกเพื่อให้คุณมั่นใจในการวิเคราะห์และนำเสนอผลงาน